İstanbul konulu bilgi yarışması (Online)

İstanbul’un en eski ve en ünlü yolu

1700 yıl önce Bizanslılar tarafından yapıldığı için İstanbul’un en eski yolu. Şehrin içlerinden Topkapı Sarayı’na ulaşan bir yol olduğu için de Osmanlı İstanbul’unun en ünlü yolu. Osmanlı yöneticileri olan sadrazam, vezirler ve diğer görevliler divan toplantıları yapılacağı gün, konaklarından çıkıp bu yolu takip ederek Topkapı Sarayı’na giderlerdi. Bu gidişler zamanla ona adını verdi.

 Bu ad aşağıdakilerden hangisidir?

İstanbul'da 1500 yıllık bir sanat galerisi var

Sarnıçlar, su depolama tesisleridir. Genellikle yerin altına yapılırlar. Bizans zamanında İstanbul’da yaklaşık 70 sarnıç yapılmıştı. Bu sarnıçların en büyüğü 9 bin 800 metrekarelik alanıyla Yerebatan Sarnıcı’ydı. Sultanahmet’te, Nakilbent Sokak’ta bulunan bu sarnıç ise 350 metrekarelik bir alana sahip ve 500'lü yıllarda yapılmış. Şu an sarnıç olarak kullanılmıyor. Çünkü o sergilere, konserlere, söyleşilere, imza günlerine ev sahipliği yapan bir sanat galerisi oldu artık.

 Bu sarnıç aşağıdakilerden hangisidir?

Dünyanın en büyük hat levhaları

Bir güzel yazı yazma sanatı olan hatın en güzelini Osmanlı yazdı. Bunun için "Kur’an Mekke'de indi, Mısır'da okundu, İstanbul'da yazıldı" derler.İslam dünyasında camilerden kitaplara, mezartaşlarından kitabelere kadar her yerde görülebilecek olan hat yazılarının en büyüğünü, 1849 yılında Kazasker Mustafa İzzet Efendi yazdı. Boyları 7,5 metre olan bu levhalar toplam 8 tanedirler.

 Bu levhalar aşağıdaki müzelerden hangisinde görülebilir?

İstanbul'da ilk org bu köşkte çalınmıştı

Osmanlı Devleti ile yakın ilişkiler kurmak isteyen İngiltere Kraliçesi 1. Elizabeth, padişah 3. Mehmet’e 1599’da muhteşem bir org hediye etti. Orgu koyacak köşk olarak da Topkapı Sarayı’nın bir sahil köşkü olan ve adını kubbesinden sarkan inci tanelerinden alan bu köşkü tercih etti. Böylece bu topraklarda orgun sesi ilk defa bu köşkün çinilerle, incilerle bezeli odalarında çınladı. Ne yazık ki, şimdilerde sadece balkona benzeyen kalıntısı ayakta. O da Cankurtaran sahil yolunda.

O bir mozaik

Osmanlı nasıl saraylarını, köşklerini, camilerini çinilerle süslemişse Osmanlı’dan önce İstanbul’a sahip olan Bizans da saraylarını, köşklerini, kiliselerini mozaikle süslemiştir. Bizans imparatorlarının sarayı olan Büyük Saray’ın duvarları, tabanları mozaikle süslüydü. Bu mozaiklerden biri de bir gri balıkçıl kuşu mozaiği idi. 500’lü yıllarda, Büyük Sarayı süslemek için yapılmıştı. Onu, canlı canlı görmek istersen Gülhane Parkı’nda hâlâ, mozaik hali ise müzededir.

 Peki, hangi müzede?

Dünyanın en pahalı elmaslarından biri çöplükte bulunmuştu

1669 yılında, İstanbul’da Eğrikapı Çöplüğü’nde dolaşan bir çocuk buldu onu. Değerini anlamamış olacak ki üç tahta kaşık karşılığında bir kaşıkçıya sattı. Sonrasında, bir kaç akçe karşılığında bir kuyumcuya satıldı. İlk gördüğünde nadide bir elmas olduğunu hemen anladığına göre kuyumcu akıllı adammış.

 İlginç bir hikayesi olan bu elmas aşağıdakilerden hangisidir?

Ona su güzeli derler

Dünyada kaç şehir vardır acaba, üç tarafı denizlerle çevrili olup da içecek suyu olmayan? İstanbul böyle bir şehirdir işte. Etrafı, Marmara ve Haliç’le kuşatılmıştı ama, içecek bir damla suyu yoktu.Bu yüzden İstanbul’a suyu dışarıdan getirmek gerekiyordu. Suyun getirileceği en yakın yerse 30 km uzaklıktaki Belgrad Ormanları’ydı. Su, İstanbul’a işte bu 30 km boyunca, köprüler yapılarak, yeraltı yolları inşa edilerek getirilirdi. İşte İstanbul’a gelişi bile başlı başına bir efsane olan suyu, kâh sokaklara, kâh meydanlara, kâh köşebaşlarına taşıyan bir su güzeliydi.

 Bu su güzelini tahmin edebildin mi?

İstanbul'un tıpkı bir ev gibi kapıları vardır

İstanbul, tıpkı bir çember gibi kendi etrafını çevreleyen ve sur adı verilen duvarlara sahipti. Yaklaşık 20 metre yüksekliğindeki bu surlar, İstanbul’u dışarından gelebilecek olan saldırılara karşı koruyordu. Surlar, 30’dan fazla kapıya sahipti. Bu kapılar aracılığı ile İstanbul’un dış dünya ile bağlantısı sağlanıyordu. Ve her bir kapının bir adı vardı. Kimi kapılar adını civardaki ünlü bir yapıdan alırken; kimisi gittikleri yoldan alıyordu. Fotoğraftaki kapı Edirne’ye giden yol üzerinde bulanan kapıydı.

Topkapı Sarayı'nın simgesi

Şimdiki Bakanlar Kurulu ne ise Osmanlı’da da Divan-ı Hümayun oydu. Devletin üst düzey yöneticileri Divan-ı Hümayun adı verilen kurulda toplanır, devlet yönetimi ile ilgili kararları burada alır, adaleti buradan dağıtırdı. Divan-ı Hümayun toplantıları, Topkapı Sarayı’nda bulunan Kubbealtı Odası’nda yapılırdı. İşte bu kubbe, Kubbealtı Odası’nın üzerinde bulunan, İstanbul’un her yerinden görünen kule. Bunun içinde Topkapı Sarayı'nın simgesi olarak kabul edilir.

İstanbul’da, ayrı bir bina olarak yapılmış ilk kütüphane

Bu kütüphane yapılmadan önce de kütüphaneler vardı İstanbul’da. Fatih Cami’sinde, Süleymaniye Cami’sinde olduğu gibi... Ama o kütüphaneler, kendileri için yapılmış özel bir binaya sahip olmadıklarından ya cami içinde özel bir bölümden ya da bir odadan ibarettiler. Bu bina kütüphane olarak yapılmıştır. Yani, onu tasarlayan mimar özel bir kütüphane binası olarak tasarlamıştır. 1661’de Köprülü Fazıl Ahmet Paşa tarafından yaptırılmıştır. Oldukça işlek bir yerde sayılır. Çemberlitaş'tadır.

 Bu kütüphane aşağıdakilerden hangisidir?