Yahya Kemal Beyatlı İlköğretim Okulu öğretmenleriyle Sultanahmet – Beyazıt gezisi

Ataşehir Kent Konseyi’nin düzenleyecisi olduğu, Ataşehir Belediyesi ve Ataşehir Milli Eğitim Müdürlüğü’nün desteklediği, rehberliğini benim yaptığım ve 10 hafta sürecek olan “Sultanahmet- Beyazıt arası İstanbul’un tarihsel mirası ve Osmanlı’da eğitim” konulu gezilerin ikincisi bugün (14 Nisan Pazar ) Ataşehir Yahya Kemal Beyatlı İlköğretim Okulu öğretmenleriyle yapıldı.

Sultanahmet Meydanı’nda İstanbul’un başkent olma sürecinin anlatılarak başlandığı gezi, Sultanahmet Meydanı’nın Bizans’tan Osmanlı’ya uzanan hikayesi ile devam etti. Meydanı süsleyen dikilitaşların tarihsel hikayesine değinidikten sonra bizi bir süpriz bekliyordu.

Lale Festivali’ne halaylı katılım

Bu yıl sekizincisi düzenlenen Lale Festivali’nin etkinlikleri kapsamında meydanda canlı müzik yapılıyordu. 3 kişiden oluşan canlı müzik ekibi deyim yerindeyse kendileri çalıp kendileri dinliyordu. Bizse müziğe biraz kulak verdik ve sonrasında hep beraber halay çektik. Böylece festivalde adına yakışır bir kimliğe büründü. Biraz neşelendi.

Halay sonrasında Sultanahmet Külliyesi’ne gelir getirmek amacıyla yapılan ve meydana bakan tarihi dükkanlardan birinde bir çay molası verdik. Eee halay sonrası biraz yorgun düştük tabi.

Eğitim tarihimizin mimari vesikalarını inceleme

Çay molasından sonra Sultanahmet Külliyesi’yle ilgili bilgilendirmeden sonra Sultanahmet Cami avlusuna girip, ilk rüştiye olan Mekteb-i Maarf-i Adliye’yi gördük. İlk rüştiyeden ve Milli Eğitim Bakanlığının tarihçesini konuştuk. Çünkü Milli Eğitim Bakanlığı’nın tarihi Mekteb-i Maarf-i Adliye’yle sıkı sıkıya bağlantılıydı.

Yaklaşık 20 metre ileride, Sultanahmet Külliyesi’ne bağlı olan sıbyan mektebine geldiğimizdeyse mektebin mimarisini, Osmanlıda ilk eğitimin nasıl verildiğini, dönem fotoğrafları ve çizimleri üzerinden tartıştık.

Gezimizin 50 metre ilerideki durağı ise Osmanlı şeyhülislamlarından olan Cedit Mehmet Efendi’nin medresesiydi. Burada da medrese mimarisini, medrese eğitimini konuştuk. Medrese talebelerinin hem kaldığı hem de ders çalıştığı medrese hücrelerini bir bir inceledik. Bu hücrelerde şimdilerde geleneksel el sanatları ile ilgili üretim yapıldığından el emeği göz nuru olan minyatürleri, hat’ları, tezhipleri, nakışları inceleme fırsatımız da oldu. Gönül isterdi ki el sanatlarımızı yaşatan bu ürünler biraz ucuz olsaydıda alabilseydik.

Medrese çıkışı Hürrem Sultanın Hamamı’na bir uğradık, sonrasında ver elini Ayasofya. Ayasofya’nın tarihi, şu an olmayan ama İstanbul’un ilk medreselerinden olan Ayasofya Medreseleri, İstanbul’un yeraltı dünyası, dehlizler, sarnıçlar, efsaneler konuştuğumuz konular arasındaydı.

Vakit öğle olunca Sultanahmet Köftecisinde köftelerimizi yedikten sonra, İstanbul’un en büyük sıbyan mektebi olan ve ampir yapısıyla etkiliyeci bir mimariye sahip olan Cevri Kalfa Sıbyan Mektebi’nde çaylarımızı içtik.

Divanyolu Caddesi üzerinden Çemberlitaş’a

Yemek ve çay sonrası aldığımız enerjiyle olacak Divanyolu Caddesi üzerinde gezimize devam ettik. 2.A bdülhamit döneminde yapılan Lisan Mektebi’ni ve ilk idadi olan Darülmaarif’i görmek için bir arka sokağa saptıktan sonra Divanyolu Caddesi üzerinde bulunan 2. Mahmut Türbesi’ne uğradık. Bu türbe yaklaşık yarım saatimizi aldı. Çünkü katılımcı arkadaşlar tarihimizin kimi ünlü simalarının mezarlarının burada olduğunu görünce epey şaşırdılar. Mesela Şeyh Bedrettin, mesela Ziya Gökalp, mesela ilk basın şehidimiz Hasan Fehmi, mesela İttihat ve Terakki’nin kurucularından olan İshak Sukuti…Ve buradaki mezar taşları harikaydılar.

Türbe sonrası ilk durağımız şuan Basın Müzesi olarak kullanılan ilk Darülfünun yani ilk üniversitemiz. Darülfünun’un tarihine kısa değindikten sonra Çemberlitaş Hamamı, Köprülü Külliyesi ve Çemberlitaş Meydanı. Çemberlitaş Meydanı’nın tarihi, Osmanlıda nasıl kullanıldığıyla ilgili bilgi verildikten sonra meydanda gözüken Nuruosmaniye Külliyesi, Vezir Hanı, Atik Ali Paşa Külliyesi ile ilgili bilgilendirme yapıldı.

Çorlulu Ali Paşa Medresesi’nde elma çayı

Cadde üzerinde bulunan tarihi yapılar tek tek anlatılarak Çorlulu Ali Paşa Medrresesi’nde elma çayı molası verildi. Malum eğitim tarihimiz açısından önemli bir yeri olan bu medrese şu an nargile kafe olarak kullanılıyor. Turistlerin uğramadan gitmedikleri bir mekan ve nargilesi kadar elma çayı da ünlü. Bir kısa molada burada verdik. Medresenin arkasında bulana tekkenin içinden geçerek gezi güzergahımıza yeniden devam ettik.

Gezinin son mekanı Beyazıt Meydanı

Sonrasında yine yol üzerinde olan Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Külliyesi’ni gördükten sonra Beyazıt Meydanı’na farklı bir rotadan ulaştık. İstanbul’un en eski sıbyan mektebi olan Beyazıt Sıbyan Mektebi’ni gördükten sonra Sahaflar Çarşısı üzerinden 2. Bayezid Türbesi’ne uğrayarak Bayezid Meydanı’na ulaştık.

Buradaysa bizleri Bizans’tan Osmanlıya uzanan derin bir tarih bekliyordu. Bizans döneminde adı Theodosius Forumu olan meydana 2. Bayezid döneminde İstanbul’un en büyük külliyelerinden biri inşa edilmişti. Sonrasında Harbiye Nezareti’nin burada kurulmasıyla meydanın tarihi katmerlenmişti. Çok gün görmüştü bu meydan, çok şey yaşamıştı. Anlatılacak, konuşulacak ne çok şey vardı…

Ama hava soğudu işte.
Yağmuda hafiften atıştırmaya başladı.
Saat de dört olmuştu.

Gitme vaktiydi…

Velhasılkelam. Yahya Kemal Beyatlı İlköğretim Okulu öğretmenleriyle İstanbul’un tarihi mekanlarının izini sürmek, tarihi mimarimizin zerafetini ve inceliklerini keşfetmek, Osmanlıda eğitim üzerine bizzat gerçekleştiği mekanlar üzerinden düşünmek güzeldi. Keyifliydi…

Teşekkür: Bu gezinin organizasyonunu yapan Ataşehir Kent Konseyi yöneticilerinden olan Mustafa Kovanlık’a ve gezi boyunca Ataşehir Kent Konseyi adına bize refakat eden Hasan Hüseyin Kuran’a ve gezi katılımcılarıyla telefon trafiğini yönetip, katılımcı listelerini hazırlayan Eser Hanım’a teşekkürlerimle.

Geziye dair görsel galeri…