2012 ‘de İstanbul’un belleklerini kül eden yangınlar

İstanbul’un tarihine yardım ve yataklık etmekten suçlu bulunmuş olmalılar ki cezaları cayır cayır yanmak oldu. Birçoğu derin bir ilgisizlikle cebelleşiyor, kendini restore edecek, onu daha güçlü kılacak,  hayatın içine yeniden katacak bir eli umutla bekliyorlardı. Tersi oldu…Ansızın çıkan bir yangınla tüm varlıklarını kaybettiler. Adına kül denen çirkin bir hakikatin parçası oluverdiler.

Tek kelimeyle, zenginlik birikim demek. İlmek ilmek dokunan nakış, kendini binlerce kez tekrarlayan çini, külliyenin üst üste koyulan tuğlaları demek. Bir bir biriken hafıza  demek…

Bir kentin hafızasıysa onun geçmişine tanıklık eden yapılardır. Yüzlerce yıllık zamana direnen bir çeşme, cami, kilise, sinagog, sarnıç, heykel, mezartaşı, ikona, kitabe olduğu kadar da 3 katlı cumbalı ahşap bir evdir aynı zamanda.

İstanbul, 2012 yılında ” tarihi binada henüz bilinemeyen bir nedenle” diye başlayan haberlere konu olan yüzlerce yangında hafızasının bir bölümünü kaybetti. Yanan her tarihi yapıyla  beraber daha da  fakirleşti.

İstanbul’da 2012 yılında çıkan yangınların çirkin perdesi 2012’nin arefesinde 31 Aralık 2011’de açıldı.

Bu yangın haber vitrinlerine ” Marmaray eserleri az daha yanıyordu” diye ulaşmıştı. 31 Aralık 2011’de  Fatih?te “bilinmeyen bir nedenden dolayı”  3 katlı boş bir binada yangın çıkmış, alevler 2 binaya sıçramışdı. Dahası hemen yandaki binada  Yenikapı-Taksim metro inşaatı sırasında toprak altından çıkarılan arkeolojik eserler saklanıyordu. Yangın işte bu binanın alt katlarına kadar sıçradı. Az kalsın İstanbul’un 8500 yıllık arkeolojik hafızaları kül oluyordu.

04 Nisan 2012’de, Fatih’in  Binbirdirek Mahallesi, Piyerloti Caddesi’nde  bulunan eski Eminönü Belediyesi’nin tarihi binasında saat 20.00 sıralarında ” belirlenemeyen bir nedenle”  yangın çıktı. 3. katında başlayan yangın binanın 4. ve çatı katına sıçradı. Yanan bu bina Anıtlar Kurulu tarafından 2005 yılında tarihi olarak tescillenmişti. Ve binanın altında Bizans İmparatoru Theodosius tarafından 428- 443 yılları arasında Bozdoğan Kemeri vasıtasıyla su depolama amacıyla inşa ettirdiği Şerefiye Sarnıcı bulunuyordu. Çok değil yangından bir hafta sonra restorasyonuna başlanacaktı.

16 Mayıs’ta  Kartal Ayazma Caddesi Seyran sokakta bulunan tarihi bir binada aynı gün içinde iki kez yangın çıktı. Sonuçta tarihi bina kullanılamaz hale geldi.

Heybeliada’da bulunan Çam Limanı Çam kokusunun, deniz kokusuna karıştığı bir liman. Aynı zamanda Dünya’nın en güzel doğal limanlarından biri olmakla ünlü Çam Limanı’nda 20 Haziran da piknikçilerin mi yoksa sabotajların çıkardığı belli olmayan bir yangın çıktı.Çam Limanı?nın batı tarafından başlayan yangın, poyrazın da etkisiyle antik manastırlardan Terk-i Dünya Manastırı?nın ve at ahırlanının bulunduğu alana doğru yayılmış güçlükle kontrol altına alınabilmişti.

Sütlüce’nin simge binası olan ve şu an  Haliç Kongre Merkezi olarak kullanılan tarihi mezbahanenin sahil kısmındaki binasının çatısında yangın çıktı. Büyük bir sorumsuzluk örneği olarak çıkan bu yangın neyse ki fazlaca bir tahribata yol açmadan kısa sürede söndürüldü.

İstanbul deyince ilk akla gelen tarihi yapılardan olan 550 yıllık Kapalıçarşı’da 23 Aralık’ta saat 16. 30 sıralarında dumanlar yükselmeye başlamıştı. İhbar üzerine  farklı semtlerden yola çıkan itfaiye ekipleri olay yerine hareket etmiş. Ama Kapalıçarşı’nın önüne gelen ekipler kapıların kapalı olduğunu görmüşdü. Bunun üzerine Örücüler Kapısı’ndan içeri giren ekipler, yangının güvenlik bölümünde meydana geldiğini gördüler. Alevlerin çatıya ulaştığını fark eden ekipler hızlı bir çalışmayla yarım saat  içinde yangını dükkanlara sirayet etmeden söndürmeyi başarmışlardı.

14 Aralık’ta ise  Beyoğlu Yenişehir Mahallesi, Avşar Sokak’ta  üç katlı tarihi ahşap bina yandı. Yangın elektrikli ısıtıcıdan gece saat 04.00 civarı çıktı ve  kısa sürede büyüyerek bütün binayı sardı.Olay yerine gelen itfaiye ekipleri binada meydana gelen çökmeler nedeniyle itfaiye ekipleri oldukça  zor anlar yaşadı.Bu çökmeler sonucunda  üç katlı tarihi bina tamamıyle yok oldu.

2012’de  söz konusu tarihi miras ve onu sahiplenme olunca akla ilk gelmesi gereken kurum olan Milli Eğitim Müdürlüğü’nün kullandığı tarihi bina bile yandı.

Önümüzdeki yıl eğitim müzesi olarak hizmet vermesi planlanan bina 1865 yılında inşa edilmişti. Maarif Müdürlüğü?ne 1932?de tahsis edilen bina 28 yıldır da İl Milli Eğitim Müdürlüğü?nce kullanılıyordu. Bu bina eğitim tarihimizin hafızalarındandı. 24 Aralık’ta sabaha karşı çıkan yangında kullanılamaz hale geldi. İşin garibi aynı bina da 2 gün sonra yine yangın çıktı…

2012’nin son yangını ise Beyoğlun’da, Yahya Kahya Mahallesi Işık Çıkmazı Sokak içerisinde bulunan 2 katlı tarihi bir binanın çatı katında başlayan yangın. Yangın sonucu tarihi bina komple yandı.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanı Kadir Topbaş’ın açıklamasına göre İstanbul’da günde 200’ün üzerinde yangın çıkıyormuş. Bu hesaba göre bu kentte 1 yılda yaklaşık 70.000’nin üzerinde yangın çıkıyor. Bu yazı sadece çok gözönünde olan birkaçını konu aldı. Bir düşünün o 70.000 yangından kaçı tarihi binadır. Böyle giderse yakında İstanbul’da tarihi olarak birkaç saray ve camiden başka birşey kalmayacak…

Bu yaziya 2 yorum yapilmis.

• 31 Aralık 2012, 12:15
  ali says:

  Ne yazık ki çok doğru bir yazı!

  Yanıtla
  • 31 Aralık 2012, 23:39
    Ramazan Bedük says:

    Ne yazık ki!

    Yanıtla